Edukacja STEAM - co to jest?

Co oznacza skrót STEAM?

Koncepcja STEAM narodziła się w Stanach Zjednoczonych, dlatego akronim ten odnosi się do angielskich słów: Science, Technology, Engineering, Arts and Mathematics (nauka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka). Na początku skrót składał się z czterech liter (STEM), ponieważ model ten bazował wyłącznie na naukach ścisłych. Dopiero później uznano, że warto rozwijać również prawą półkulę mózgu, która odpowiada za kreatywność, wyobraźnię i myślenie abstrakcyjne. Obecnie coraz częściej mówi się o edukacji STREAM, ponieważ w nowoczesnej edukacji dużą rolę odgrywa robotyka, czyli dziedzina zajmująca się projektowaniem robotów oraz układów sterowania do nich.

Na czym polega model STEAM?

Nauczanie według koncepcji STEAM to proces multidyscyplinarny, w którym dziecko uczy się przez zabawę i działanie (doświadczenie). Dzięki połączeniu nauk ścisłych ze sztuką uczeń może rozwijać zarówno twarde kompetencje (np. znajomość programów komputerowych), jak i odwoływać się do swojej wyobraźni. Wdrożenie metody STEAM w edukacji oznacza również zerwanie z tradycyjnym podejściem do nauczania, w którym zagadnienia z wybranej dziedziny przekazuje się na wykładach, a poziom przyswojenia wiedzy jest sprawdzany podczas kartkówek i odpytywania przy tablicy. Model STEAM bazuje na metodach projektowej i warsztatowej, dzięki czemu uczeń rozwija się poprzez praktyczne rozwiązywanie problemów. Z kolei nauczyciel nie podaje na tacy gotowych rozwiązań, ale zachęca podopiecznych do pracy zespołowej lub samodzielnego działania metodą prób i błędów.

Zalety z zastosowania metody STEAM to przede wszystkim:

• większa chęć uczniów do nauki przedmiotów ścisłych,
• mniej stresująca i ciekawsza forma prowadzenia zajęć,
• wszechstronny rozwój umiejętności (twardych i miękkich),
• zaznajomienie z nowoczesnymi technologiami,
• środowisko sprzyjające rozwojowi społecznemu,
• kompleksowe podejście do omawianej dziedziny,
• większe skupienie na zainteresowaniach uczniów.

Jak wdrożyć model STEAM?

Nieodłącznym elementem edukacji STEAM są nowe technologie. Nie oznacza to jednak, że szkoła jest zdominowana przez roboty, komputery, akcesoria do wirtualnej rzeczywistości i oprogramowanie bazujące na sztucznej inteligencji. Warto bowiem przypomnieć sobie, co oznacza skrót STEAM (czyli nauka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka). W tej koncepcji jest miejsce zarówno dla analitycznego myślenia, jak i kreatywności.

Science - nauka niejedno ma imię

Nauka opiera się na badaniach, dlatego w szkole nie powinno zabraknąć akcesoriów, które umożliwiają przeprowadzanie eksperymentów fizycznych i chemicznych. Mikroskopy, probówki, mierniki, różnego rodzaju materiały, odczynniki - to wszystko pomaga dzieciom poznawać otaczający je świat. Naturalną chęć dziecka do eksplorowania tego, co ciekawe i nieznane, można przenieść również na grunt domowy. Maluch może na przykład "badać" zachowanie ciał stałych i cieczy podczas wspólnego gotowania z rodzicami. Model STEAM można realizować również podczas zabawy. Doskonale sprawdzi się tutaj duża drewniana kuchnia z akcesoriami, dzięki której dziecko może eksperymentować z najdziwniejszymi potrawami i składnikami.

Technology - technologia dla kompetencji cyfrowych

Wdrożenie nowych technologii w edukacji jest proste, choć wiąże się z dużymi wydatkami. Współczesne dzieci już od najmłodszych lat mają kontakt ze smartfonami czy interaktywnymi zegarkami i opaskami, dlatego tego rodzaju akcesoria nie stanowią dla nich większego wyzwania. Jednak szkoła powinna posiadać bardziej zaawansowany sprzęt, który zapewni uczniom możliwość zdobywania coraz wyższych kompetencji cyfrowych. Oprócz tabletów i komputerów warto wyposażyć placówkę w narzędzia do wirtualnej rzeczywistości oraz wykonywania wydruków 3D. W miarę możliwości finansowych można zainwestować również w technologie, które umożliwiają konstruowanie i programowanie prototypów robotów.

Engineering - inżynieria od najmłodszych lat

Koncepcję STEAM w edukacji można wdrożyć również za pomocą prostych przedmiotów codziennego użytku oraz materiałów, które posłużą dziecku do konstruowania własnych wynalazków. Nawet zwykła plastelina, garnki czy puste opakowania zapewnią małemu inżynierowi mnóstwo możliwości do nauki (połączonej oczywiście z zabawą). Przyda się również duży zestaw narzędziowy, który umożliwi dziecku zrealizowanie najbardziej kreatywnych i skomplikowanych projektów. Za pomocą rozmaitych narzędzi dziecko może również poznawać właściwości różnych materiałów, np. drewna, materiałów drewnopodobnych, metalu, tworzyw sztucznych.

Art - sztuka dająca upust dziecięcej wyobraźni

Model STEAM rozwija obie półkule mózgowe. Lewą, która odpowiada za funkcje poznawcze, a także prawą - odpowiedzialną za kreatywność, wyobraźnię i abstrakcyjne myślenie. Jeśli chodzi o strefę artystyczną, to warto zapewnić dziecku możliwość wyrażania swoich myśli za pomocą różnych środków przekazu. Mogą to być przedmioty codziennego użytku, instrumenty muzyczne, przeróżne akcesoria plastyczne (papier do rysowania, płótna malarskie, farby, kredki, plastelina). Warto zaproponować maluchowi lekcje tańca lub teatru. Dziecko będzie również zachwycone możliwością odegrania własnego przedstawienia, dlatego można sprawić mu drewniany teatrzyk z kurtyną i pacynkami. Maluch może w ten sposób odgrywać znane baśnie i legendy (co może mieć korzystny wpływ na elokwencję dziecka), a także tworzyć własne opowieści.

Mathematics - matematyka nie tylko dla umysłów ścisłych

Choć w modelu Science, Technology, Engineering, Arts, and Mathematics (nauka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka) jest wymieniona na ostatnim miejscu, to nie bez powodu uważana jest za "królową nauk". Umiejętności matematyczne są potrzebne na każdym kroku - podczas płacenia rachunków, robienia zakupów, planowania wakacji, a nawet podczas gotowania. Niestety matematyka (tak jak inne nauki ścisłe) przez wiele dzieci uważana jest za nudny lub zbyt trudny przedmiot. Dlatego warto zadbać o to, aby dziecko miało kontakt z matematyką od najmłodszych lat, a nauka tej dziedziny kojarzyła się z czymś pozytywnym. Zabawkowa kasa z kalkulatorem i czytnikiem kart pomoże dziecku w nauce liczenia, a z pewnością jest ciekawszą alternatywą niż tradycyjne liczydło.

STEAM w edukacji - podsumowanie

Wiadomo już, co oznacza skrót STEAM i jak wdrożyć tę koncepcję w edukację dzieci. Pytanie jednak, czy warto?

Jak najbardziej! STEAM to nowoczesna metoda, która może zapewnić uczniowi udany start w dorosłość. Połączenie takich dziedzin jak matematyka, fizyka, informatyka i sztuka sprawia, że dziecko może rozwijać się na wielu płaszczyznach oraz zyskuje umiejętności, które mają kluczowe znaczenie na rynku pracy. Jednak na pozytywne wprowadzenia koncepcji STEAM w edukacji wcale nie trzeba czekać kilkunastu lat. Model ten zapewnia korzyści od samego początku, ponieważ dziecko zyskuje większą motywację do nauki przedmiotów ścisłych, uczestniczy w ciekawych zajęciach i może korzystać z nowoczesnych zdobyczy nauki.